کاشت زعفران – بررسی انواع روش ها و طرز کاشت پیاز (بنه) زعفران :
۱_کاشت بنه به روش سنتی :
در کشت سنتی، بنه زعفران معمولا بصورت کپه ای در داخل کرت و به ندرت بصورت جوی و پشته ای کشت می شود. در این روش، فاصله هر کپه از هر جهت 25 سانتی متر بوده و یک بیل گود برداری صورت می گیرد (25 سانتی متر). همچنین در کف هر گودال یک تا 15 بنه کشت می نمایند.
ممکن است بجای گود برداری با بیل ، با گاوآهن ایرانی و فاروئر شیار درآورده شود. فاصله شیارها از یکدیگر 30 تا 35 سانتی متر، فاصله کپه ها 25 سانتی متر و مقدار بنه در هر کپه بین 3 تا 15 عدد می باشد. پس از پوشاندن گودالها با خاک، سطح زمین با استفاده از ماله یکنواخت می گردد.
۲_کاشت بنه به روش مکانیزه :
گروهی از محققان پس از کار بر روی دستگاه سیب زمینی کار و ایجاد تغییرات مناسب در نحوه کار و تنظیم آن برای بنه زعفران ، نشان دادند که یک هکتار زمین زعفران را می توان طی 4 ساعت کشت کرد. محققان ، مهمترین مزایای کاشت مکانیزه را در مقایسه با روش های سنتی و کشت کپه ای با نیروی کارگر بشرح ذیل اعلام نموده اند ؛
۱_درکشت ماشینی ، بنه ها بصورت دانه تسبیحی با فاصله طولی 5 سانتی متر از یکدیگر کنار هم قرار گرفته و فاصله هر ردیف با ردیف مجاور (لوله های سقوط زعفرانکار)، 15 سانتی متر می باشد. در این حالت بنه ها با حداکثر تراکم در زمین کشت شده و این امر یکی از اصلی ترین عوامل رکورد زنی در زعفران می باشد. مقدار پیاز مورد نیاز در این روش برای هر هکتار بین 8 تا 10 تن می باشد.
۲_بنه ها در مسیر لوله سقوط با ته (قسمت تحتانی) به زمین رسیده و در عمق گودی رو به بالا قرار می گیرند. این امر باعث افزایش چشمگیر رکورد زنی زعفران در سال اول خواهد شد، زیرا در روش کشت سنتی ، اکثر پیاز ها بصورت نامتوازن در زمین کشت می شوند.
۳_عمق کاشت در این روش قابل تنظیم بوده و بین 20 تا 25 سانتی متر می باشد. لذا مشکلات ناشی از تنش گرما و سرمای به ترتیب؛ تابستانه و زمستانه مرتفع خواهد گردید.
۴_سهولت در آبیاری، کاشت، داشت و برداشت؛ لازم به ذکر است که بهترین روش آبیاری در این روش کاشت، آبیاری بارانی می باشد. در غیر اینصورت باید مزرعه را بروش کرتی آبیاری نمود.
نتیجه گیری :
در گذشته تصور بر این بود که کشت سنتی نسبت به مکانیزه برتری دارد. دلیل آنرا هم در این می دانستند که در روش مکانیزه (کشت روی پشته)، احتمال آسیب سرما به بنه بیشتر می شود. در صورتی که واقعیت غیر از این است ! بنا بر پژوهش محققان و کشاورزان رکورد دار، بهترین روش کشت زعفران ، کشت ردیفی بصورت دانه تسبیحی و با حداکثر تراکم است.
گروهی از محققان در تحقیق دوساله خود تحت عنوان ： بررسی نیاز آبی در زعفران، نشان دادند که بهترین روش کشت، کشت_کرتی می باشد. لذا کشت کرتی نسبت به جوی و پشته ای اولویت دارد. اما بهتر از کشت کرتی، کشت زعفران بصورت مکانیزه , ردیفی و آبیاری آن بصورت بارانی می باشد. در این صورت امکان خفگی پیاز منتفی شده و در مصرف آب نیز بنحو چشمگیری صرفه جویی خواهد شد. همچنین آبیاری بروش بارانی ،تولید بنه و کلاله را در سال آتی زراعی بنحو چشمگیری افزایش می دهد.
